طراحی « مدل سام» از شهریور ماه سال 1400در دستور کار انجمن مدیریت کیفیت ایران قرار گرفت. تفکر غالب در طراحی مدل سام برگرفته از تجارب ارزنده انجمن در طراحی مدلهای مختلف تحول در کیفیت صنایع مختلف و اجرای مدلهای جایزه ملی کیفیت و سرآمدی و همچنین طراحی مدل بومی ارزیابی کیفیت و ساماندهی و اجرای شانزده دوره «جایزه ملی کیفیت ایران»، و طراحی، اجرا و برگزاری«سه دوره جایزه ملی کیفیت صنعت خودرو»، بوده است. آموزش و تربیت نزدیک به هزار نفر ارزیاب برای اجرای برنامههای فوق الذکر و سایر فعالیتهای انجمن جهت نشر فرهنگ کیفیت و توسعه سیستمهای مدیریت کیفیت در صنایع مختلف، موجب شده است تا بانکی غنی از متخصصین و ارزیابان ورزیده مدلهای تعالی و صاحب نظران حوزه کیفیت جمعآوری گردد که اغلب این فرهیختگان همواره با علاقه در طراحی مدلها یا اعلام نظر در خصوص آنها با انجمن همراهی و همکاری داشته اند.
تجارب برگزاری 16 دوره جایزه ملی کیفیت ایران ، دستاوردهای مهمی را به دنبال داشت. اما مدل آنطور که باید قادر به تقویت و توسعه جایگاه و اهمیت کیفیت در سازمان نمیگردید لذا این پروژه با تشکیل کمیتهای متشکل از متخصصین کارآزموده و باتجربه در زمینه مدلهای تعالی و سیستمهای مدیریت کیفیت، با نگاه ویژه ای به کیفیت و نقش آن در موفقیت پایدار سازمان تشکیل گردید.
برای تدوین مدل آسیبشناسی مدلهای پیشین از منظر تجربیات و دیدگاه ارزیابان و متخصصین از طرفی و سازمانهای شرکت کننده از سوی دیگر انجام گرفت. همچنین مطالعاتی در خصوص بررسی ویرایشهای مختلف مدلهای تعالی و تجربیات مجامع بین المللی در زمینه مدیریت کیفیت و معیارهای جهانی ارزیابی کیفیت انجام گرفت.
سپس مبانی طراحی مدل انتخاب گردید و پیش نویس اولیه مدل تهیه شد. هر یک از بندهای این پیش نویس در جلسات مشترک با متخصصان و ارزیابان مجرب در حوزههای مرتبط تحلیل و بررسی شده و بارها مورد ویرایش قرار گرفته است. می توان گفت که مدل سام حاصل خرد جمعی اعضای کمیته و تعداد زیادی متخصصان خبره سیستمهای مدیریت کیفیت و ارزیابان با تجربه در مدلهای تعالی ملی و بینالمللی است.
در انتها پیشنویس نهایی جهت اخذ نظرات کارشناسی از صاحب نظران و متخصصین و فعالین، با تجربه اجرایی در خصوص فرآیندهای ارزیابی و ممیزی صنایع مختلف در سطح ملی و بین المللی مورد سنجش قرار گرفت.
در طراحی مدل سام از استانداردها و کتب مرجع مدیریت کیفیت، دانش روز کیفیت، آخرین ویرایشهای مدلهای سرآمدی و راهنماهای آنها با تمرکز بر نتایج پایدار بهره برداری شده است.
این مدل یک الگوی نظام مند و ساخت یافته برای طرح ریزی و استقرار نظامهای مدیریت کیفیت جامع را ارائه مینماید و از سوی دیگر یک ابزار نظام مند برای خودارزیابی و ارزیابی است. این مدل می تواند با الگودهی به سازمانها، مفاهیم و روشهای مدیریتی آنها را به سوی موفقیت پایدار سازمان سوق دهد.